Prezydent kontra Poczta Polska. Kto ma rację? Opinia prawnika

Krzysztof Drozdowski: Poczta Polska skierowała prośby do wójtów o udostępnienie spisu wyborców z danej gminy. Czym są te spisy i co zawierają?

Dr Paweł Bała: Spisy wyborców zawierają tzw. dane wrażliwe i przekazanie tych danych przez administratora – gminę – wymaga podstawy ustawowej. Takowej nie ma, gdyż podstawą prawną nie może być procedowana ustawa o zmianie ustawy Kodeks wyborczy. Za organizację wyborów, zgodnie z art. 3 projektu ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., odpowiadać będzie operator wyznaczony w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r., czyli Poczta Polska, ale to jest norma projektowana, która nie weszła w życie.

Kiedy więc pojawi się możliwość przekazania takich danych?

Forma wystąpienia o spisy wyborców, tj. za pomocą zwykłego maila, dla mnie jest szokująca. W chwili obecnej nie ma podstawy prawnej do przekazania Poczcie Polskiej spisu wyborców. Dopiero wejście w życie ustawy stworzy formalną podstawę prawną do przekazania spisu wyborców Operatorowi pocztowemu. Czytamy w art. 15 projektowanej ustawy: „Spis wyborców w danej gminie, o którym mowa w art. 26 § 4 ustawy, o której mowa w art. 3 ust. 8, wójt, burmistrz lub prezydent miasta sporządza w 3 egzemplarzach. Spis ten przekazuje operatorowi wyznaczonemu w dniu wejścia w życie ustawy”.

Czy więc w tej sytuacji możemy mówić o ukaraniu jednej lub drugiej strony sporu?

Nie ma żadnej możliwości, by ukarać samorządy za nieprzekazanie Poczcie Polskiej spisów wyborców, brakuje podstawy prawnej, by żądać takiego spisu od gminy, obecnie Poczta nie może realizować żadnych zadań publicznych związanych z organizacją wyborów prezydenckich, a przekazanie spisu wyborców Poczcie Polskiej w obecnym stanie prawnym oceniam jako bezprawne przetwarzanie danych osobowych naruszające postanowienia RODO.

Paweł Bała - doktor nauk prawnych, specjalista z zakresu prawa publicznego